1. Wstęp
Nutria (Myocastor coypus), znana również jako szczur błotny, to gryzoń pochodzący z Ameryki Południowej, który rozprzestrzenił się na inne kontynenty ze względu na swoją wartość futrzarską. W tym artykule omówimy wygląd, zachowanie, siedlisko, dietę, rolę ekologiczną oraz status nutrii na świecie.
2. Opis
Wygląd
Nutria ma krępą budowę ciała, krótkie nogi z długimi palcami zakończonymi pazurami. Na tylnej nodze występują błony pławne, co ułatwia jej pływanie. Futro nutrii jest gęste i składa się z miękkiego podszerstka oraz długich, sztywnych włosów zewnętrznych. Ubarwienie futra jest zazwyczaj ciemnobrązowe, ale może się różnić od żółtawobrązowego do czarnego. Nutria ma długi, cylindryczny ogon, którym porusza się w wodzie jak wiosłem.
Rozmiar
Nutria to duży gryzoń – osiąga długość ciała od 41 do 64 cm, a ogon może mierzyć od 25 do 45 cm. Długość nóg wynosi około 15 cm. Waga nutrii waha się od 5 do 9 kg, ale niektóre osobniki mogą ważyć nawet 17 kg.
Długość życia
Długość życia nutrii w naturze wynosi średnio 3-4 lata. W niewoli mogą żyć nieco dłużej, do 6-8 lat. Głównymi przyczynami śmierci nutrii są drapieżnictwo, choroby, głód oraz skrajne warunki pogodowe.
3. Zachowanie
Socjalizacja
Nutria to gatunek o zachowaniach społecznych, tworzą one grupy rodzinne złożone z jednego samca, kilku samic i ich potomstwa. Grupy te są terytorialne, a ich terytorium obejmuje obszar wokół gniazd oraz źródeł pożywienia. Nutrie są aktywne głównie o zmierzchu i o świcie, choć mogą być także aktywne w ciągu dnia.
Rozród
Nutrie osiągają dojrzałość płciową w wieku 4-9 miesięcy. Samice mogą rodzić 2-3 razy w roku, a ciąża trwa około 130 dni. Liczba młodych w miocie wynosi przeważnie od 4 do 9, ale może sięgać nawet 12. Młode nutrie rodzą się w specjalnych norach wykopywanych przez matkę na brzegach cieków wodnych. Są zaskakująco rozwinięte – urodzone z otwartymi oczami, porośnięte futrem, zdolne do pływania i nurkowania krótko po urodzeniu. Samica karmi młode mlekiem przez około 7 tygodni.
4. Siedlisko
Nutrie zamieszkują różnorodne siedliska wodne, takie jak rzeki, jeziora, stawy, bagna i rowy melioracyjne. Preferują obszary o wolno płynącej wodzie oraz bogatej roślinności wodnej i szuwarowej. Potrafią także przystosować się do życia w miastach, zamieszkując kanały, stawy miejskie i inne zbiorniki wodne.
5. Dieta
Nutria to gatunek roślinożerny, żywiący się przede wszystkim roślinnością wodną i szuwarową. W skład ich diety wchodzą trzciny, pałki, rogatek, szuwary, młode pędy traw i inne rośliny wodne. Nutrie mogą także żerować na roślinach uprawnych, takich jak kukurydza, ryż, trzcina cukrowa czy buraki cukrowe, co prowadzi do konfliktów z rolnikami.
6. Rola ekologiczna
Nutria pełni ważną rolę w ekosystemie jako konsument roślinności oraz jako źródło pokarmu dla drapieżników, takich jak aligatory, wydry, ptaki drapieżne czy węże. Przez żerowanie na roślinach wodnych, nutria wpływa na strukturę i dynamikę zespołów roślinności oraz przyczynia się do utrzymania różnorodności biologicznej. Jednakże, jako gatunek inwazyjny, nutria może także powodować negatywne zmiany w ekosystemach, które zasiedla, przyczyniając się do erozji brzegów, niszczenia roślinności oraz wprowadzania chorób.
7. Nutria jako gatunek inwazyjny
Nutria, pochodząca z Ameryki Południowej, została introdukowana do wielu krajów na całym świecie ze względu na wartość jej futra. W Europie, Ameryce Północnej i Azji nutria stała się gatunkiem inwazyjnym, powodującym negatywne skutki dla środowiska naturalnego oraz gospodarki. Ze względu na wysoką zdolność adaptacyjną i rozmnażania, nutria potrafi szybko zasiedlać nowe obszary, wypierając rodzime gatunki oraz powodując straty w rolnictwie.
8. Nutria w przemyśle futrzarskim
Nutria była hodowana na fermach futrzarskich ze względu na wartość jej futra, które jest miękkie, gęste i trwałe. Futro nutrii było szczególnie cenione w latach 40. i 50. XX wieku, kiedy to było wykorzystywane do produkcji płaszczy, kołnierzy, czapek i innych elementów odzieży. W wyniku upadku przemysłu futrzarskiego oraz zmieniających się preferencji konsumentów, hodowla nutrii na fermach futrzarskich stała się mniej opłacalna, co doprowadziło do zmniejszenia liczby ferm.
9. Ochrona i status konsultacyjny
W krajach, w których nutria jest uważana za gatunek inwazyjny, podejmowane są różnorodne działania mające na celu ograniczenie jej rozprzestrzeniania i negatywnego wpływu na środowisko. W niektórych miejscach prowadzone są programy odstrzału, pułapek czy sterylzacji, mające na celu kontrolowanie populacji nutrii. W krajach pochodzenia, nutria nie jest gatunkiem zagrożonym i nie podlega ochronie.
10. Ciekawostki
- Nutria potrafi zanurzyć się pod wodą na około 5 minut, co pozwala jej uniknąć drapieżników i pozyskiwać pożywienie z dna zbiorników wodnych. 2. Nutria ma bardzo dobrze rozwinięty zmysł węchu i słuchu, którym posługuje się do wykrywania drapieżników oraz komunikacji z innymi osobnikami swojego gatunku.
- W Ameryce Południowej nutria jest uważana za zwierzę spożywcze. Jej mięso jest chude, bogate w białko i ma niską zawartość tłuszczu. W niektórych krajach, takich jak Chile czy Argentyna, nutria jest traktowana jako lokalny przysmak.
- Nutria może biegać z prędkością do 15 km/h na krótkich dystansach, co pozwala jej uciekać przed drapieżnikami na lądzie.
11. Podsumowanie
Nutria (Myocastor coypus) to duża wodna gryzonie o społecznym trybie życia, które zamieszkują różnorodne siedliska wodne. Pochodząca z Ameryki Południowej, nutria została introdukowana do innych części świata ze względu na wartość jej futra, stając się gatunkiem inwazyjnym. Nutria odgrywa ważną rolę w ekosystemach, które zasiedla, ale może także powodować negatywne skutki dla środowiska oraz gospodarki. Ochrona i kontrola populacji nutrii mają na celu ograniczenie tych negatywnych wpływów oraz zachowanie równowagi ekosystemów.
