Gospodarka ³owiecka i ³owiectwo w Polsce.
Czym jest Gospodarka £owiecka?
Celem gospodarki ³owieckiej jest utrzymanie mo¿liwe najliczniejszego stanu zwierzyny w odpowiedniej strukturze wiekowej i p³ciowej, przy zno¶nych gospodarczo szkodach w drzewostanach, których wielko¶æ powinna byæ jedynym racjonalnym kryterium regulacji stanu zwierzyny.
Gospodarka ³owiecka musi byæ integraln± czê¶ci± gospodarki le¶nej, a zwierzyna sk³adow± czê¶ci± ekosystemu le¶nego. Zachowanie lasu i jego wielofunkcyjnego charakteru traktowaæ nale¿y jako priorytetowe zadanie hodowli lasu.
Nadmiar szkód w uprawach, które ograniczaj± dostosowanie ich sk³adu gatunkowego do potencja³u siedliska oraz osi±gniêcie w³a¶ciwej jako¶ci upraw, musi byæ sygna³em do redukcji stanu pog³owia zwierzyny.
Dzia³alno¶æ z zakresu gospodarki ³owieckiej obejmuje nastêpuj±ce zagadnienia:
- Utrzymanie w wysokiej kulturze poletek ³owieckich
- Wykorzystywanie mo¿liwo¶ci do tworzenia poletek zgryzowych.
- Dokarmianie zwierzyny w celu ochrony pól.
- Zak³adanie pasów zaporowych.
- Ochronê ostoi zwierzyny, poprzez jej odpowiednie oznakowanie i ograniczenie wstêpu.
- Planowy odstrza³ zapewniaj±cy w³a¶ciw± strukturê p³ci i wieku oraz kondycji poszczególnych gatunków.
- Ochronê upraw i m³odników poprzez grodzenie, zabezpieczanie mechaniczne i chemiczne celem minimalizacji szkód.
- Systematyczne poprawianie warunków ¿erowych dla zwierzyny m.in. przez:
- 1. Wprowadzanie do drzewostanów gatunków drzew i krzewów takich jak: kasztanowiec, wierzby paszowe, dzikie drzewa owocowe,
- 2. Wyk³adanie drzew do spa³owania i planowanie trzebie¿y pod k±tem zapewnienia jeleniowatym ¶wierzej kory w okresie zimowym.

Gospodarka ³owiecka w Kole
My¶liwi naszego ko³a staraj± siê spêdzaæ jak najwiêcej czasu na ³onie natury, Zwierzyna ³owna bytuje w ¶rodowisku ¿yj±æ na wolno¶ci, wiêc aby mieæ siln± i liczn± populacje musimy dbaæ o ochronê ¶rodowiska. Do podstawowych prac na rzecz przyrody nale¿± miêdzy innymi sadzenie lasów i krzewów oraz dokarmianie dziko ¿yj±cej zwierzyny - rocznie na te cele przeznaczamy z kasy Ko³a kwotê rzêdu kilku tysiêcy z³otych. Corocznie zasiedlamy nasze ³owisko ba¿antami. W ka¿dy mo¿liwy i zgodny z zasadami etyki sposób walczymy z k³usownikami i szkodami w uprawach rolnych. Kolejnym wa¿nym czynnikiem zwi±zanym z gospodark± ³owieck± jest pozyskanie zwierzyny w oparciu o plany hodowlane.
oraz zasady postêpowania przy ocenie prawid³owo¶ci odstrza³u.

£owiectwo w Polsce
Zespó³ czynno¶ci gospodarczych zwanych wspó³cze¶nie ³owiectwem nie ma w³a¶ciwie swojej historii. Swoj± historiê posiadaj± natomiast "³owy" inaczej polowania siegaj±ce epoki cz³owieka pierwotnego, który zabija³ dzikie zwierzêta, aby prze¿yæ, zdobyæ po¿ywienie, skóry na okrycia, a ko¶ci i rogi na proste narzêdzia.

£owy - polowania by³y jednym z najwa¿niejszych czynno¶ci pierwotnych ludzi przez wiele tysi±cleci. Nie by³o wówczas pojêcia "w³asno¶ci" i zwierzyna by³a niczyja. Polowania by³y g³ównym ¼ród³em utrzymania i prze¿ycia ludzi. Na przestrzeni wieków, w wyniku zachodz±cych zmian cywilizacyjnych jak i spo³ecznych, z powodu trzebienia puszcz, rozwoju rolnictwa, polowania przesta³y byæ g³ównym zajêciem cz³owieka, a sta³y siê okazj± do wykazania swojej si³y, zrêczno¶ci i mêstwa w bezpo¶rednich spotkaniach z dzikim zwierzem. Poczynaj±c od ok. X wieku ³owy zaczê³y byæ w coraz wiêkszym stopniu przywilejem ludzi tzw. "dobrze urodzonych", cesarzy, królów, duchowieñstwa i rycerstwa. £owy sta³y siê równie¿ g³ównym ¼ród³em zaopatrzenia wojsk podczas wypraw wojennych.
Od tego te¿ czasu datuj± siê pierwsze ograniczenia w zakresie ³owieckim, które nie mia³o na celu "ochrony dzikiego zwierza" lecz przede wszystkim zabezpieczenia interesów i przywilejów jednostek i grup spo³ecznych. Ówczesne przepisy prawne wydawali jedynie w³adcy, którzy posiadali nieograniczone prawa polowañ. G³ównym przywilejem w³adców by³y tzw. "³owy wielkie" ('venatio magna') czyli polowania na "grubego zwierza" (tura, ¿ubra, dzika, jelenia, nied¼wiedzia) natomiast tzw. "³owy ma³e" ('venatio parva') czyli polowania na "drobnego zwierza" (ptactwo, lisy, bobry, zaj±ce) mogli uprawiaæ nawet poddani.
W wieku XIII na wskutek licznych nadañ ³owieckich oraz przechodzenia tych uprawnieñ na dostojoników i duchowieñstwo, monopol panuj±cych stopniowo wygasa i tak ju¿ w wieku XV, przywilej ten nale¿y prawie wy³±cznie do rycerstwa i jest ¶ci¶le powi±zany z w³asno¶ci± gruntów. Wtedy w³a¶nie wydawane s± pierwsze przepisy wykazuj±ce troskê w³a¶ciciela o utrzymanie pog³owia zwierzyny, zw³aszcza grubej, tej gin±cej. Dowodem tego jest edykt króla Zygmunta III z roku 1597 zakazuj±cy poddanym z okolic Jaktorowa u¿ytkowania ³±k, po to, aby: "turowie, zwierz nasz mieli swe dawne stanowiska".
Wy³±czno¶æ polowania mo¿now³adców ziemskich obwarowana by³a wieloma przepisami, niekiedy bardzo surowymi. I tak np. wed³ug postanowieñ Statutu I Litweskiego z 1529 roku, pojmanie cz³owieka na polowaniu w cudzej puszczy z urzêdu koñczy³o siê skazaniem na smieræ: "a je¶liby strzelca pojmano nad zwierzem ubitym w cudzej puszczy, wtedy ma wiedzion byæ do urzêdu, a z urzêdu ma byæ na ¶mieræ skazan jako inni z³odzieje". W wieku XVI tj. w okresie rozkwitu ustawodastwa ³owieckiego kary te z³agodzono, lecz w dalszym ci±gu by³y one surowe. Wydane kolejno w latach 1529, 1566 i 1588 trzy tzw. Statuty Litewskie utrzyma³y siê, a¿ do roku 1775, kiedy to wydano ustawê ³owieck±, która by³a ostatnim takim aktem prawnym wydanym w Polsce przedrozbiorowej.
W okresie rozbiorów, w ró¿nych czê¶ciach by³ej Polski, obowi±zywa³y prawa ³owieckie pañstw rozbiorowych. Dopiero w roku 1927 moc± rozporz±dzenia Prezydenta Rzeczpospolitej unormowano ponownie sprawy ³owieckie w Polsce okresu miêdzywojennego. Zawarte tam przepisy w dalszym ci±gu wi±za³y prawo polowañ z w³asno¶ci± gruntu.
Wed³ug obecnego prawa ³owieckiego (Ustawa z dnia 13 pa¼dziernika 1995 r. Prawo ³owieckie. [Dz.U. z 1995 r. Nr 147 poz. 713] jednolity tekst z uwzglêdnieniem zmian z dnia 26.07.2001 r. [Dz.U. 2001 r. Nr 125 poz.1366] oraz z dnia 20.06.2003 r. [Dz.U. 2002 r. Nr 113 poz.984]), gospodarowanie zwierzyn± nele¿y do pañstwa, a jego podstaw± stanowi± odpowiednie plany hodowlane. Ustawa ta wskazuje bardzo wyra¼nie na konieczno¶æ ochrony i hodowli zwierzyny dla potrzeb ogólnospo³ecznych jak równie¿ wskazuje na wp³ywy zmieniaj±cych siê uwarunkowañ spo³ecznych i ekonomicznych na stosunek cz³owieka do przyrody, a w tym do ³owiectwa.

